Dbanie o poprawność językową staje się coraz modniejsze, czego dowodzą choćby kolejne pojawiające się w internecie strony poświęcone tej tematyce. Wciąż jednak wielu z nas popełnia błędy. Poniżej lista 15 najpopularniejszych z nich.

Nie załamujcie się i pamiętajcie: polski do łatwych języków nie należy, a więc zdarzają się nawet najlepszym!

1. "Jest napisane" czy "pisze"

"Pisze" to forma trzeciej osoby liczby pojedynczej czasownika "pisać" i jako taka wymaga podmiotu, czyli informacji, kto oddaje się tej czynności. Sformułowanie "na etykiecie/kartce/tablicy pisze " jest więc błędem składniowym. Poprawnie mówimy "tu jest napisane, tu napisano".

2. "Wziąć" czy "wziąść"

Używanie bezokolicznika "wziąść" jest rażącym błędem językowym, który powinien brzmieć dla nas równie absurdalnie, jak "braść", zamiast "brać". I nic nie pomoże powoływanie się na rzekome analogie z "siąść" czy "nieść". Jedyna poprawna forma to "wziąć".

3. "Proszę pani" czy "proszę panią"

"Proszę panią do tańca" – jak najbardziej. Podobnie jak "proszę panią o przysługę". Gdy jednak chcemy się zwrócić do kobiety, z którą nie jesteśmy na "ty", powinniśmy mówić "proszę pani", np. "Proszę pani, chyba nie zdam matury".

4. "Dwa tysiące czternasty" czy "dwutysięczny czternasty"

Zapis słowny polskich liczebników, podobnie jak ich wymowa, do najłatwiejszych nie należy. Problemy pojawiają się nagminnie w przypadku podawania daty. Puryści językowi podnoszą larum z każdym kolejnym rokiem, słysząc "dwutysięczny ósmy… dziesiąty… piętnasty" itd. Powinniśmy bowiem przez analogię z datami z zeszłego tysiąclecia mówić "dwa tysiące piętnasty". Nikt nie mówił przecież "tysiąc dziewięćsetny dziewięćdziesiąty dziewiąty", prawda?

5. "W cudzysłowie" czy "w cudzysłowiu"

Jedyną poprawną formą jest "w cudzysłowie". Wszystkim, którzy mają problem z przyjęciem tego do wiadomości, polecamy (na wzór Poradni PWN) zapamiętać, że "cudzysłów" odmienia się tak samo, jak "rów".

6. "Tę" czy "tą"

Choć w języku potocznym zdanie "podaj tą książkę" jest dopuszczalne, w piśmie nie powinno się pojawić. Używanie biernikowej "tę" i w mowie, i w piśmie będzie świadczyć o naszej znajomości zasad poprawnej polszczyzny i staranności językowej.

7. "Bynajmniej" czy "przynamniej"

Słowa "bynajmniej" i "przynajmniej" są stosowane wymiennie, co jest rażącym błędem. Wystarczy sprawdzić ich znaczenie. Bynajmniej = wcale, zupełnie, ani trochę. Słówko to często pojawia się w połączeniu z partykułą "nie" ("Bynajmniej nie planuję wydać książki"). Przynajmniej = w minimalnym zakresie. ("Kup sobie przynajmniej coś do jedzenia").

8. "W każdym razie" czy "w każdym bądź razie"

To wyrażenie, niesłychanie popularne, powstało z połączenia dwóch poprawnych fraz "w każdym razie" i "bądź co bądź". Samo jednak poprawne nie jest. Dlatego warto się zdecydować na jedną ze wspomnianych wcześniej wyrażeń, a o "w każdym bądź razie" czym prędzej zapomnieć.

9. "Rok (godzina, miesiąc) czasu"

Rok/godzina/miesiąc/tydzień czasu – wszystkie te konstrukcje są niepoprawne. A to dlatego że rzeczowniki te odnoszą się do czasu. Dopełnianie ich tym słówkiem jest więc całkowicie zbędne.

10. "Przekonywujący"

Forma "przekonywujący" jest błędna. Imiesłów ten tworzymy od czasownika "przekonywać", a więc może brzmieć "przekonywający". Poprawna jest również forma "przekonujący". Analogicznie wygląda sprawa np. z czasownikiem "oddziaływać" ("oddziaływający", "oddziałujący").

11. "Dlatego, bo"

Błędne wyrażenia "dlatego, bo", "dlatego, ponieważ" i im podobne stały się w ostatnich latach prawdziwą plagą. Co jest nie tak? Oba tworzące je wyrazy sygnalizują relację przyczynową i występując samodzielnie, są oczywiście poprawne. Połączone tworzą pleonazm (tzw. masło maślane), np. "Sprzedała dom rodziców dlatego, bo potrzebowała pieniędzy". Poprawnie należy użyć w tym wypadku wyrażenia "dlatego że".

12. "Najmniejsza linia oporu"

Stosowanie tego związku frazeologicznego, oznaczającego wybieranie najłatwiejszych rozwiązań, aż takie łatwe nie jest. Co rusz słyszy się bowiem, że ktoś "idzie po najmniejszej linii oporu". Tymczasem to nie linia jest najmniejsza, ale opór. Dlatego "idziemy po linii najmniejszego oporu".

13. "Podać w wątpliwość" czy "poddać w wątpliwość"

Możemy "podać coś w wątpliwość", podobnie jak "podać się do dymisji". Forma "poddać w wątpliwość" jest niepoprawna. Autorki książki "Polski bez błędów. Poradnik językowy dla każdego" tłumaczą, że w tym związku frazeologicznym chodzi bowiem o wyrażenie wątpliwości w jakiejś kwestii, czyli jej podanie (na głos).

14. "4 maja", a nie "4 maj"

Zasada jest prosta: gdy podajemy datę, chodzi o nam o czwarty dzień maja. A więc 4 maja. Sformułowanie "4 maj" miałoby sens tylko w zdaniach typu "To już czwarty maj w naszym nowym domu".

15. "Włączać" czy "włanczać"

I wisienka na torcie. Regularnie pojawiają się obrońcy tezy, że obie formy są poprawne. Na razie jednak zgodnie z zasadami języka polskiego dopuszczalne jest tylko "włączać". Trudno zapamiętać? Może wystarczy zadać sobie pytanie, czy kiedykolwiek "wyłanczyliśmy" komputer?